Państwowa Inspekcja Pracy, zgodnie z przepisami ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, jest instytucją powołaną do pełnienia nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W ramach swoich obowiązków PIP każdego roku przeprowadza kilkadziesiąt tysięcy kontroli w mniejszych i większych przedsiębiorstwach o różnym charakterze prawnym i w różnych branżach. Każdego roku instytucja ta określa jakie dziedziny będą szczególnie narażone na kontrole z uwagi na największą liczbę ubiegłorocznych nieprawidłowości.
Kontrola w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
Z uwagi na nowe regulacje, obowiązujące od 1 stycznia 2017 r. w zakresie prawa pracy, Państwowa Inspekcja Pracy w tym roku skupiała się raczej na kontroli realizacji obowiązku zapewnienia przez pracodawców minimalnej stawki godzinowej dla umów zlecenia i umów o świadczenie usług. Nie oznacza to jednak, że tematyka bezpieczeństwa i higieny pracy została w kontekście kontroli zapomniana. W 2017 roku pod szczególnym nadzorem znajdowały się firmy z branż o wysokim ryzyku utraty zdrowia i życia, a zatem te, które wyjątkowo powinny dbać o przestrzeganie przepisów bhp oraz regularne szkolenia bhp. To był również rok wdrażania różnego rodzaju programów i kampanii promocyjno-prewencyjnych, takich jak: „Prewencja wypadkowa” czy program popularyzujący systemowe zarządzanie bezpieczeństwem pracy oraz inwestowanie w kulturę bezpieczeństwa.
Zakres kontroli PIP
Kontrole w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przeprowadzane przez Państwową Inspekcję Pracy, mają na celu zbadanie przestrzegania przepisów prawa pracy oraz aktów wykonawczych. Obowiązkiem każdego pracodawcy jest natomiast współdziałanie z tą instytucją, poprzez udzielanie stosownych informacji, udostępnianie określonych środków, dokumentów i udzielenie wstępu do wszelkich możliwych pomieszczeń, należących do przedsiębiorstwa. Nawet outsourcing bhp oraz oddanie szkolenia bhp firmie zewnętrznej, nie zwalnia pracodawcy od odpowiedzialności. Zgodnie z przepisami ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, organ ten może przeprowadzać kontrole o każdej porze dnia i nocy. Inspektor dokonujący tej czynności powinien wylegitymować się stosownym upoważnieniem. Jeżeli taki wymóg został nałożony na dany zakład pracy, inspektor powinien zostać wyposażony przez pracodawcę w odzież ochronną lub środki ochrony indywidualnej. Reprezentant uprawnionego organu ma prawo przesłuchiwania aktualnych, a nawet i byłych pracowników.
Wyniki kontroli
Finałem dokonywanej kontroli jest sporządzenie stosownego protokołu. Pracodawca nie musi go od razu podpisywać. Może bowiem skorzystać z prawa do zgłoszenia zastrzeżeń w ciągu 7 dni. Inspektor musi wtedy, w odniesieniu do uwag strony, zmienić lub uzupełnić swój protokół. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Państwowa Inspekcja Pracy posiada szereg uprawnień, dyscyplinujących przedsiębiorcę. Między innymi jest to nakazanie usunięcia w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień, nakazanie wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób, wykonujących te prace, nakazanie ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku. W zakresie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy może się okazać, że organ nałoży na pracodawcę obowiązek niezwłocznego przeprowadzenia szkolenia bhp.
